Lonżownik od podstaw – przemyślana konstrukcja dla bezpieczeństwa i trwałości

Odpowiednia hala do lonżowania jest kluczowym elementem profesjonalnego i bezpiecznego treningu koni – zarówno w jeździectwie rekreacyjnym, terapii, jak i sporcie wyczynowym.

1. Jakie wymiary są odpowiednie dla zadaszonej powierzchni?

Wielkość takiej przestrzeni powinna być zawsze dostosowana do planowanego przeznaczenia oraz liczby koni. Zbyt małe wymiary ograniczają swobodę ruchu i mogą prowadzić do jednostronnego obciążenia.

Zalecane wymiary:

Okrągłe powierzchnie do jazdy:
• Średnica od 16 do 18 metrów w zupełności wystarcza do standardowego lonżowania.
• Średnica 20 metrów zapewnia znacznie więcej przestrzeni – szczególnie, gdy używa się dodatkowego sprzętu treningowego lub pracuje z kilkoma końmi jednocześnie.

Owalne lub prostokątne powierzchnie do jazdy:
• Często wykorzystywane do bardziej wszechstronnego treningu, np. lonżowania, skoków luzem lub pracy z ziemi.
• Typowe wymiary: 15 × 30 metrów lub większe – w zależności od koncepcji.

2. Proste czy skośne bandy – który kształt ma sens i co sprawdza się lepiej?

Wybór między prostymi a skośnymi bandami ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa i komfortu podczas treningu.
• Proste bandy są ustawione pionowo, zajmują mniej miejsca i są tańsze w budowie. Ich konstrukcja jest prosta, jednak przy bliskim kontakcie koń może się łatwiej uderzyć.
• Skośne bandy są nachylone do wewnątrz i bardziej przyjazne dla koni. Zapewniają większe bezpieczeństwo – w przypadku kontaktu koń raczej się po nich ześlizguje niż nagle zatrzymuje. Dodatkowo sprawiają wrażenie mniej ograniczających, co jest szczególnie korzystne dla młodych lub wrażliwych koni.

Wybór kształtu w dużej mierze zależy od celów treningowych:

• Okrągłe hale do lonżowania to klasyczne rozwiązanie. Zapewniają równomierne obciążenie stawów konia i są idealne do pracy na lonży, pracy w wolności lub jako hale z karuzelą.

• Owalne lub prostokątne hale do lonżowania oferują większą swobodę ruchu, nadają się do bardziej wszechstronnego użytku, wymagają jednak więcej przestrzeni i są zazwyczaj bardziej skomplikowane w budowie.

3. Jaka wysokość przestrzeni treningowej jest zalecana dla koni?

Wysokość hali ma duże znaczenie – wpływa zarówno na klimat wewnętrzny, jak i na poczucie bezpieczeństwa:
• Wysokość boczna: minimum 3,5 do 4 metrów
• Wysokość w kalenicy: najlepiej 5 do 6 metrów, aby zapewnić optymalną cyrkulację powietrza i przestronne wrażenie wnętrza

4. Stabilnie i bezpiecznie: tak buduje się konstrukcję nośną zadaszonej hali do lonżowania koni.

Konstrukcja nośna stanowi szkielet statyczny i przenosi obciążenie dachu oraz – jeśli są – ścian bocznych. Wykonywana jest najczęściej z drewna lub stali, w zależności od oczekiwanego wyglądu, budżetu i wymagań technicznych.
• Drewno klejone warstwowo (BSH) cieszy się dużą popularnością ze względu na naturalny wygląd, dobrą nośność oraz aspekt ekologiczny. Tego typu konstrukcje mają często formę koła z centralnym słupem nośnym i promieniście rozłożonymi dźwigarami dachowymi.
• Konstrukcje stalowe są solidne, trwałe i doskonale sprawdzają się przy większych rozpiętościach. Umożliwiają otwartą zabudowę bez centralnego słupa i są często wykorzystywane w systemach z dachem z plandeki.
• Rozwiązania hybrydowe (np. drewniane dźwigary oparte na stalowych słupach) łączą stabilność ze stylowym wyglądem.

Wybór materiału wpływa nie tylko na statykę, lecz także na charakter budowli – od rustykalnej, przez nowoczesną, po czysto funkcjonalną.

5. Materiały wypełniające do hal lonżowniczych: drewno, tworzywo sztuczne czy metal?

• Wypełnienia drewniane:
Stosuje się odporne gatunki drewna, takie jak sosna, daglezja, modrzew, denya, bongossi czy bambus. Tworzą one naturalną atmosferę i zapewniają dobrą amortyzację uderzeń. Ważne: konieczna jest odporna na warunki atmosferyczne obróbka powierzchni.
• Płyty z tworzywa sztucznego:
Nowoczesna alternatywa dla drewna. Bardzo łatwe w utrzymaniu, odporne na promieniowanie UV i dostępne w różnych kolorach. Doskonale sprawdzają się w halach, które mają być możliwie bezobsługowe.
• Panele metalowe (np. blacha trapezowa):
Solidne i trwałe rozwiązanie, które zapewnia długowieczność konstrukcji. Dzięki swojej odporności na warunki atmosferyczne idealnie sprawdzają się w obiektach całorocznych.

6. Siatka przeciwwiatrowa – mały zabieg, wielki efekt.

Siatka przeciwwiatrowa to praktyczne uzupełnienie. Skutecznie chroni przed wiatrem, deszczem, kurzem i słońcem, nie zamykając jednocześnie całkowicie hali. Dzięki temu trening staje się mniej zależny od pogody, bezpieczniejszy i przyjemniejszy – zarówno dla konia, jak i jeźdźca. Jednocześnie zachowana jest cyrkulacja powietrza, co pozytywnie wpływa na klimat w stajni. Ważne są odpowiednia wielkość oczek siatki, odporność na promieniowanie UV oraz solidny system montażu. Osoby, które chcą zapewnić optymalne warunki przez cały rok, dokonują przemyślanego wyboru, sięgając po siatkę przeciwwiatrową.

7. Jak można zapewnić optymalne oświetlenie zarówno w świetle dziennym, jak i wieczornym, aby stworzyć idealne warunki do treningu?

Przemyślane oświetlenie jest kluczowe dla bezpiecznego treningu – idealne jest połączenie naturalnego światła dziennego przez świetlik dachowy oraz bezolśnieniowego, energooszczędnego oświetlenia LED na pochmurne dni lub wieczory.